برآورد فراوانی و ارزیابی نیازهای زیستگاهی گورخر ایرانی در پارک ملی قطرویه

گور ایرانی زیرگونه ای از گورخر آسیایی است که به صورت اندمیک در دشت ها و تپه ماهورهای زیستگاه های بیابانی و استپی ایران زندگی می کند. این زیر گونه از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی به عنوان گونه ای در آستانه انقراض معرفی شده است. به همین دلیل داشتن اطلاعات کاملی از اندازه جمعیت و نیازهای زیستگاهی این گونه به منظور تدوین سیاست های مدیریتی برای حفاظت از آن امری اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش تراکم جمعیت گور ایرانی به تفکیک جوامع گیاهی با استفاده از روش ترانسکت خطی برآورد شد و استفاده فصلی از زیستگاه با استفاده از روش شمارش گروه های سرگین در پارک ملی قطرویه بررسی گردید. اختلاف معنی داری در میزان استفاده از جوامع گیاهی در فصول پائیز، زمستان و بهار مشاهده نشد، اما در فصل تابستان گورها از جامعه درمنه دشتی به طور معنی داری بیش از جامعه قیچ-درمنه استفاده کردند. نتایج مدل رگرسیون خطی میان تراکم گروه های سرگین و برخی از متغیرهای زیستگاهی (گیاهی و خاکی) نشان داد که فراوانی نسبی گور ایرانی به طور معنی داری با حضور گیاه قیچ و فاصله از آبشخور مرتبط است. رابطه منفی بین گروه های سرگین و فاصله از آبشخور نشان دهنده وابستگی بالای گورخر به منابع آبی است. تراکم جمعیت گورخر، برآورد شده از طریق نمونه گیری فاصله ای، در جامعه درمنه دشتی (٣ گور در کیلومترمربع‏‎ْ؛ فاصله اطمینان: ٧/٥-٥٨/١) بیش از تراکم این گونه در جامعه قیچ- درمنه (45/0گور در کیلومترمربع؛ فاصله اطمینان: ٧٣/٠-٢٨/٠) بود. برآورد ما میانگین تراکمی نزدیک به ٠/١ گورخر در کیلومترمربع برای پارک ملی را نشان داد. این تراکم بالا را می توان ناشی از وجود منابع آبی کافی با توزیع مناسب در سطح پارک ملی و امنیت کافی به واسطه ممانعت از حضور انسان و دام های اهلی در پارک دانست.